Źródło: http://brewiarz.pl/czytelnia/swieci/02-02.php3
Garść informacji:
Święto spotkania Chrystusa ze swoim ludem było obchodzone w Jerozolimie
już w V wieku, a w VII wieku zostało przyjęte na Zachodzie. Święto to
zamyka cykl uroczystości związanych z objawieniem się światu Słowa
Wcielonego.
Zgodnie z tradycją w dniu dzisiejszym przed Mszą ma miejsce obrzęd błogosławienia świec i procesja ze świecami.
Obrzęd błogosławieństwa, dokonujący się przed Mszą św., procesja ze
świecami i sama Msza św. stanowią jedną czynność liturgiczną. Msza
powinna być więc sprawowana przez tego samego kapłana, który dokonał
poprzedzających ją obrzędów i według przepisanego na dziś formularza,
chyba że Mszy przewodniczy biskup. Nie błogosławi się świec po Mszy św.
W dniu dzisiejszym wolno wrócić do śpiewu kolęd podczas liturgii.
Ofiarowanie Pańskie
Nazwa obchodzonego 2 lutego święta wywodzi się od dwóch terminów greckich: Hypapante oraz Heorte tou Katharismou, co oznacza święto spotkania i oczyszczenia. Oba te święta były głęboko zakorzenione w tradycji Starego Testamentu.
Na pamiątkę ocalenia pierworodnych synów Izraela podczas niewoli
egipskiej każdy pierworodny syn u Żydów był uważany za własność Boga.
Dlatego czterdziestego dnia po jego urodzeniu należało zanieść syna do
świątyni w Jerozolimie, złożyć go w ręce kapłana, a następnie wykupić za
symboliczną opłatą 5 syklów. Równało się to zarobkowi 20 dni (1 sykl
albo szekel to 4 denary lub drachmy, czyli zapłata za 4 dni pracy
robotnika niewykwalifikowanego). Równocześnie z obrzędem ofiarowania i
wykupu pierworodnego syna łączyła się ceremonia oczyszczenia matki
dziecka. Z tej okazji matka była zobowiązana złożyć ofiarę z baranka, a
jeśli jej na to nie pozwalało zbyt wielkie ubóstwo - przynajmniej ofiarę
z dwóch synogarlic lub gołębi. Fakt, że Maryja i Józef złożyli
synogarlicę, świadczy, że byli bardzo ubodzy.
Święto Ofiarowania Pańskiego przypada czterdziestego dnia po Bożym
Narodzeniu. Jest to pamiątka ofiarowania Pana Jezusa w świątyni
jerozolimskiej i dokonania przez Matkę Bożą obrzędu oczyszczenia.
Kościół wszystkim ważniejszym wydarzeniom z życia Chrystusa daje w
liturgii szczególnie uroczysty charakter. Święto Ofiarowania Pana Jezusa
należy do najdawniejszych, gdyż było obchodzone w Jerozolimie już w IV
w., a więc zaraz po ustaniu prześladowań. Dwa wieki później pojawiło się
również w Kościele zachodnim.
Tradycyjnie dzisiejszy dzień nazywa się dniem Matki Bożej Gromnicznej. W
ten sposób uwypukla się fakt przyniesienia przez Maryję małego Jezusa
do świątyni. Obchodom towarzyszyła procesja ze świecami. W czasie
Ofiarowania starzec Symeon wziął na ręce swoje Pana Jezusa i
wypowiedział prorocze słowa: "Światłość na oświecenie pogan i na chwałę
Izraela" (Łk 2, 32). Według podania procesja z zapalonymi świecami była
znana w Rzymie już w czasach papieża św. Gelazego w 492 r. Od X w.
upowszechnił się obrzęd poświęcania świec, których płomień symbolizuje
Jezusa - Światłość świata, Chrystusa, który uciszał burze, był, jest i
na zawsze pozostanie Panem wszystkich praw natury. Momentem
najuroczystszym apoteozy Chrystusa jako światła, który oświeca narody,
jest podniosły obrzęd Wigilii Paschalnej - poświęcenie paschału i
przepiękny hymn Exultet.
W Kościele Wschodnim dzisiejsze święto (należące do 12 najważniejszych świąt) nazywane jest Spotkaniem Pańskim (Hypapante),
co uwypukla jego wybitnie chrystologiczny charakter. Prawosławie
zachowało również, przejęty z religii mojżeszowej, zwyczaj oczyszczenia
matki po urodzeniu dziecka - po upływie 40 dni od porodu (czyli po
okresie połogu) matka po raz pierwszy przychodzi do cerkwi, by w pełni
uczestniczyć w Eucharystii. Ślad tej tradycji był kultywowany w Kościele
przedsoborowym - matka przychodziła "do wywodu" i otrzymywała specjalne
błogosławieństwo; było to praktykowane zazwyczaj w dniu chrztu dziecka i
- tak jak wówczas także chrzest - poza Mszą św. Zwyczaj ten opisał
Reymont w "Chłopach".
W Polsce święto Ofiarowania Pana Jezusa ma nadal charakter wybitnie
maryjny (do czasów posoborowej reformy Mszału w 1969 r. święto to nosiło
nazwę "Oczyszczenia Maryi Panny" - "In purificatione Beatae Mariae
Virginis"). Polacy widzą w Maryi Tę, która sprowadziła na ziemię
niebiańskie Światło i która nas tym Światłem broni i osłania od
wszelkiego zła. Dlatego często brano do ręki gromnice, zwłaszcza w
niebezpieczeństwach wielkich klęsk i grożącej śmierci. Niegdyś wielkim
wrogiem domów w Polsce były burze, a zwłaszcza pioruny, które zapalały i
niszczyły domostwa, przeważnie wówczas drewniane. Właśnie od nich miała
strzec domy świeca poświęcona w święto Ofiarowania Chrystusa. Zwykle
była ona pięknie przystrajana i malowana. W czasie burzy zapalano ją i
stawiano w oknach, by prosić Maryję o ochronę. Gromnicę wręczano również
konającym, aby ochronić ich przed napaścią złych duchów.
Ze świętem Matki Bożej Gromnicznej kończy się w Polsce okres śpiewania
kolęd, trzymania żłóbków i choinek - kończy się tradycyjny (a nie
liturgiczny - ten skończył się świętem Chrztu Pańskiego) okres Bożego
Narodzenia. Dzisiejsze święto zamyka więc cykl uroczystości związanych z
objawieniem się światu Słowa Wcielonego. Liturgia po raz ostatni w tym
roku ukazuje nam Chrystusa-Dziecię.
Od 1997 r. 2 lutego Kościół powszechny obchodzi ustanowiony przez św. Jana Pawła II Dzień Życia Konsekrowanego,
poświęcony modlitwie za osoby, które oddały swoje życie na służbę Bogu i
ludziom w niezliczonych zakonach, zgromadzeniach zakonnych,
stowarzyszeniach życia apostolskiego i instytutach świeckich. Pamiętajmy
o nich w podczas naszej dzisiejszej modlitwy na Eucharystii.
